خانه کتاب مدیریت

سینما و مدیریت- شماره7

فیلم وال استریت: پول هرگز نمی خوابد

Wall Street: money never sleeps

کارگردان: الیور استون

محصول: سال 2010 آمریکا، بعد از بحران مالی 2008 آمریکا

معروف به وال استریت 2؛ به نوعی ادامه ی وال استریت 1 است.

وال استریت اول در سال 1987 توسط همین کارگردان ساخته شده است.

خلاصه داستان:

گوردون گِکو (با بازی مایکل داگلاس) که یک کارشناس ارشد در بازار بورس بود و در فیلم وال استریت 1 به خاطر کارهای غیرقانونی به فساد مالی محکوم شده و به زندان افتاده بود،از زندان آزاد می شود. وی به فکر انتقام از افرادی است که فکر می کند با توطئه هایی اقداماتش را افشاء کرده و او را از گردونه ی فعالیت در بورس خارج کرده اند.

از طرفی جیک جوان (با بازی شیا لبوف) که در وال استریت برای شرکتی به نام کِلر زابِل کار می کند مورد توجه و حمایت رئیس شرکت، لوئیس زابِل ( با بازی فرانک لانکا ) قرار می گیرد، به نحوی که زابِل را پدر معنوی خود می داند. این شرکت توسط رقبا و به خصوص توسط شخص دیگری به نام برتون جیمز ( با بازی جاش برولین ) به شیوه معمول در وال استریت ( پراکندن شایعاتی درباره بی ثباتی مالی شرکت ) ورشکسته می شود و نهایتاً، زابل خودکشی می کند؛ خود را در ایستگاه مترو به جلو قطار در حال حرکت می اندازد. همین موضوع سبب می شود که جِیک درصدد انتقام از جیمز برآید. ضمناً جیمز نامزد لین، دختر آقای گوردون است؛ در حالی که دختر گوردون با پدرش قهر است.

جِیک در محل دانشگاهی که در آن تحصیل کرده به استماع سخنرانی گوردون می رود که حالا توبه کرده و کتابی به نام " طمع خوب است" را تبلیغ می کند و به راهنمائی دانشجویان می پردازد.

گوردون سخنرانی مهیّجی انجام می دهد و همین امر سبب رجوع جِیک به او می شود. این دو به مرور متحد می شوند و به فکر انتقام از باندهای بزرگسال وال استریت به رهبری جِیمز می افتند و هماهنگ عمل می کنند. این خط اصلی داستان فیلم است.

خانواده ی گوردون به خاطر اقدامات فسادآمیز وی از هم پاشیده شده بود. در زندان که بود پسرش فوت می کند و تنها دخترش، پدر را مسئول همه ی بدبختی های خانواده می داند و در نتیجه از پدرش قهر می کند و حاضر نمی شود مبلغ 100 میلیون پولی را که پدرش در بانکی در سوئیس به نام او گذاشته در اختیار پدرش بگذارد.

سرانجام آقای گوردون، نامزد دخترش که به همین مبلغ پول برای کمک به یک مؤسسه تحقیقاتی انرژی پاک نیاز دارد را متقاعد می کند که دخترش را راضی کند از طریق پول شویی وجه از بانک سوئیسی آزاد و در اختیار مؤسسه ی تحقیقاتی قرار گیرد. ولی در آخرین لحظه گوردون پول را در بازار بورس لندن سرمایه گذاری می کند و خودش دوباره با شیوه های معمول در بازارهای بورس با اختلال در نظام مالی بازار ( ایجاد شایعاتی در بی ثباتی شرکت های بزرگ از طریق روزنامه ها و رسانه ها و اُفت قیمت سهام آن ها ) سهام شرکت های بزرگ را با قیمت نازل می خرد و کارش حسابی سکّه می شود. و جیمز را به همین شیوه زمین می زند و مجدداً رئیس و سر دسته ی سرمایه گذاران بزرگ می شود.

رابطه ی لین و نامزدش به هم می خورد در حالی که لین باردار است و علیرغم اقدامات جِیک آقای گوردون حاضر نمی شود پول را برگرداند و خانواده اش را جمع و جور کند، که سبب دردسرها و گرفتاری های زیادی برای جیک و لین ( دختر گوردون ) می شود. سرانجام پس از آنکه گوردون حسابی پول دار می شود، مبلغ 100 میلیون دلار در مؤسسه تحقیقاتی مذکور سرمایه گذاری می کند که سبب ترمیم رابطه ی دخترش با نامزدش می شود.

جیمز ورشکسته و بی آبرو می شود و راهی زندان می شود و دوباره گوردون سلطان بورس است.

پیام فیلم:

• بی عدالتی در سرمایه داری ( بازار بورس ) است که در سخنرانی گوردون بیان می شود. بی عدالتی به سرمایه داران اجازه می دهد ریسک های مالی را با پول و سرمایه دیگران انجام دهند ( فیلم other people’s money ) که اگر موفقیتی در کار بود سهم سرمایه داران و مدیران بانک ها و شرکت ها بیشتر و اگر شکستی حاصل شد تمام ضرر و زیانش متوجه سپرده گذاران و خرده سرمایه داران می شود.
• 75 درصد گردش مالی در بورس مربوط به اقدامات شرکت ها و مؤسسات مالی است نه فعالیت شرکت های تولیدی. مؤسسات مالی با دستکاری دفاتر و با کمک بانک ها جیب مردم را خالی می کنند.
• هرکجا مشاهده کردید که دیگری اشتباه می کند و شما تاوانش را می پردازید به وجود فساد در سیستم سرمایه داری شک نکنید. ( سخنرانی گوردون )
• پول همیشه در کنار شماست حتی شب ها و به شما نگاه می کند، البته با چشم های باز. پول کثافتی است که هیچ وقت نمی خوابد و خیلی هم حسود است، اگر شش دانگ حواست را به آن متوجه نکنی بیدار که می شوی می بینی برای همیشه ترکت کرد است.
• طمع کارها هر روز طمع کارتر می شوند و این طمع با حسادت و رقابت آمیخته می شود.
• نتیجه ی فساد، جز ورشکستگی نیست.

نتیجه گیری:

بازارهای مالی که برای تأمین پول برای صنایع و شرکت های بزرگ بوجود آمده، مملو از فریب، تبانی و کلاه برداری است. آنچه این فیلم نشان می دهد بازی های فریبنده ی دست های پنهان و آلوده جریان ها و باندهایی که نه هرگز دیده می شوند و نه هرگز می بازند؛ بلکه فقط پیوسته چهره عوض می کنند و ماهرتر می شوند و به شکل فریبنده تر و اغواگرتر ظاهر شده و سیستم بازارهای مالی را می چرخانند و به حیات خود ادامه می دهند. این باندها در دولت، وزارتخانه ها، بانک ها و مؤسسات دیگر هم نفوذ شایانی دارند. در جایی در فیلم گفته می شود ه فردی از خزانه داری کمک زیادی به باند آلوده به فساد بازار می کند و افراد فعال بازار که همه کاره و قدرتمندند، توسط فرد یا افرادی در داخل خزانه داری آمریکا حمایت می شوند.

طمع فردی شدید، فریبکاری، حقه بازی، فرار از قوانین و مقررات، در اختیار داشتن اطلاعات دسته اول دولتی، و هرگونه اقدام لازم برای افزایش ثروت و پول درآوردن، کاملاً مجاز است. نتیجه آن فروپاشی خانواده ها، دروغ گویی حتی به عزیزترین افراد، قربانی کردن عشق و محبت و در یک کلمه قربانی کردن انسانیت و مناسبات انسانی است.

( فیلم wizard of lies )

نوشته ی علی ولی خانی